Faktlar
Bugungi kunda mamlakatimizning 52 ta korxonasi GMP sertifikatiga ega bo‘lib, 2309 turdagi dori vositalarini ishlab chiqarmoqda, bu bozor ulushining 39,2 % dan ortig‘ini tashkil etadi, ular 30 ta farmakoterapevtik guruhga mansub va tibbiyotning 28 ta yo‘nalishida qo‘llaniladi;
— 70 ta davlatdan umumiy qiymati 2,4 milliard AQSH dollariga teng 4800 dan ortiq turdagi dori vositalari import qilinadi;
— xalqaro tibbiyot amaliyotida qo‘llaniladigan 350 turdagi dorivor o‘simliklardan 71 turi respublikada sanoat plantatsiyalarida yetishtiriladi;
— Respublika farmatsevtika bozoridagi savdo aylanmasi yiliga 2,7 milliard dollarni tashkil etadi.
— 3 ta ilmiy-tadqiqot institut va markazlari mavjud.
– O‘zbekistonda Farmatsevtika universiteti, laboratoriyalar, vivariy, klinik sinov markazi, ishlab chiqarish maydonchalari va zamonaviy omborxonalarga ega logistika markazini o‘z ichiga olgan Markaziy Osiyodagi yagona farmatsevtika klasteri – “Toshkent Farm Park” barpo etilmoqda.
Инвестиция киритишга сабаблар
O‘zbekiston Markaziy Osiyoning markazida joylashgan bo‘lib, G‘arb va Sharqni bog‘lovchi savdo yo‘llari o‘tgan mamlakatdir. “Ipak yo‘li – “Bir belbog‘, bir yo‘l”ni qayta tiklash loyihasi ushbu tarixiy afzallikdan bugungi kunda foydalanish imkonini beradi. Bundan tashqari, respublika MDH a’zosi hisoblanib, ishtirokchi mamlakatlarga eksport qilishda ko‘plab soliq va bojxona imtiyozlarini beradi. O‘zbekiston Respublikasi 25 davlatga 1200 turdagi dori vositalari va tibbiyot buyumlarini eksport qiladi;
Oʻzbekiston Markaziy Osiyodagi aholisi eng ko`p davlat boʻlib, 2030-yilga borib Oʻzbekiston aholisining soni 40 million kishiga yetishi kutilmoqda, bu esa ichki bozorning kengayishidan dalolat beradi. Bundan tashqari, Oʻzbekiston 120 millionga yaqin aholisi boʻlgan Markaziy Osiyo davlatlari va umumiy aholisi 300 milliondan ortiq boʻlgan MDH davlatlari bilan yaqin iqtisodiy aloqalarga ega;
Oʻzbekiston oʻzining togʻli hududlarida oʻsadigan giyohlarining koʻpligi bilan mashhur boʻlib, bu mintaqa boy dorivor anʼanalarining asosi hisoblanadi. O‘tgan 20 yil davomida mahalliy o‘simlik materiallari asosida 43 ga yaqin original dori vositalari yaratildi va ularni ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yildi;
O‘zbekiston Respublikasida klinik tadqiqotlar uchun rivojlangan baza mavjud. Farmatsevtika dori vositalari va tibbiyot buyumlarini ishlab chiqaradigan, ichki bozorning 35 foizini dori vositalari bilan ta’minlaydigan rivojlangan sanoatga aylanmoqda;
O‘zbekiston Respublikasida energiya resurslarining tannarxi Rossiya, AQSH va Yevropaga qaraganda ancha past, bu esa xalqaro bozorda raqobatbardosh farmatsevtika mahsulotlarini ishlab chiqarish imkonini beradi.
Ўсиш омиллари
Prezidentning 2024-yil 10-yanvardagi PQ-14-sonli Qarorda “Farmatsevtika sanoatini yanada rivojlantirish va investitsiya loyihalarini amalga oshirishni jadallashtirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi Farmatsevtika tarmog‘ini rivojlantirish bo‘yicha “Yo‘l xaritasi” va farmatsevtika sohasidagi investitsiya loyihalari parametrlari hamda farmatsevtika sohasida davlat xaridlarini amalga oshirish tartibi tasdiqlandi, farmatsevtika mahsulotlari aniqlandi.
Ushbu hujjatga muvofiq, 2024-2030 yillarda 642,6 million AQSH dollar miqdordagi toʻgʻridan-toʻgʻri xorijiy investitsiyalar jalb qilingan holda, umumiy qiymati 1,9 milliard AQSH dollariga teng bo`lgan 147 ta investisiya loyihalarini amalga oshirish rejalashtirilgan.
Bundan tashqari, farmatsevtika sohasidagi faoliyatni tartibga solishga qaratilgan boshqa qator hukumat qarorlari ham qabul qilindi.Ayni paytda respublikada farmatsevtika mahsulotlari ishlab chiqarishga ixtisoslashgan 5 ta erkin iqtisodiy zonalar mavvjud. (Jizzax viloyati – Zomin-farm, Namangan – Kosonsoy-farm, Andijon – Andijon-farm, Toshkent viloyati – “Bustonlik-farm” va “Parkent- fermer xo’jaligi»).
Shu bilan birga, O‘zbekistonda Farmatsevtika universiteti, laboratoriyalar, vivariy, klinik sinov markazi, Mahsulotni sertifikatlashtirish markazi, ishlab chiqarish maydonchalari va boshqa korxonalarni o‘z ichiga olgan Markaziy Osiyodagi yagona farmatsevtika klasteri – “Toshkent Farm Park” va zamonaviy omborxonalarga ega logistika markazi barpo etilmoqda.
Устуворликлар
O‘zbekiston Respublikasiga har yili 2,4 milliard AQSH dollari yoki farmatsevtika mahsulotlariga bo‘lgan umumiy ehtiyojning qariyb 80 foizini tashkil qiluvchi 4,8 ming turdagi farmatsevtika mahsulotlari import qilinadi.
Hukumat tomonidan innovatsion dori vositalari, tibbiyot buyumlari va asbob-uskunalarini yuqori texnologiyada ishlab chiqarishni tashkil etish uchun xorijning ilg‘or texnologiyalarini jalb etishga e’tibor qaratilib, hozirgi vaqtda import qilinayotgan farmatsevtika mahsulotlari ishlab chiqarishni maksimal darajada mahalliylashtirish vazifasi qo‘yildi.
Давлат томонидан қўллаб-қувватланиши
O‘zbekiston Respublikasining amaldagi qonunchiligida to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalarni jalb qiluvchi korxonalar uchun katta soliq imtiyozlari va preferensiyalar keltirib o`tilgan:
– xorijiy investitsiyalar miqdori 0,3 million dollardan 3,0 million dollargacha bo‘lgan korxona 3 yil muddatga, 3,0 million dollardan 5,0 million dollargacha – 5 yilga, 5,0 million dollardan 10,0 million dollargacha – 7 yil muddatga, 10,0 million dollardan ortiq – 10 yilga daromad solig‘idan ozod etildi. ,
– eksportchilar uchun daromad solig’ini kamaytirish, mahsulotlarni tashish xarajatlarini qoplash, jalb qilingan kreditlar bo’yicha foizlarni qoplash, ko’rgazmalarda ishtirok etish xarajatlarini qoplash, imtiyozli kreditlar berish, eksportdan oldingi moliyalashtirish kabi muhim imtiyozlar taqdim etiladi.
Shu bilan birga, Prezidentning 2024 yil 10 yanvardagi PQ-14-sonli Qarorda “Farmatsevtika tarmog‘ini yanada rivojlantirish va investitsiya loyihalarini amalga oshirishni jadallashtirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qarorida texnologik asbob-uskunalar xarid qilish uchun imtiyozli uzoq muddatli kreditlar ajratilishi ko‘zda tutilgan.
Амалга ошириладиган лойиҳалар
№ | Худуд номи | Проектлар санаси | Сумма иностранных инвестиционных вложений | Собственные средства | Кредиты банков | ввод в эксп. | |||||
(тыс. долл США) | (млн. сум) | % | (млн. сум) | % | (млн. сум) | % | 2018 | 2019 | |||
1 | Республика Каракалпакстан | 12 | 3 404 | 27 232 000 | 99,64 | 34 650 | 0,13 | 62 720 | 0,23 | 11 | 1 |
2 | Андижанская область | 15 | 800 | 6 400 000 | 96,61 | 80 927 | 1,22 | 143 470 | 2,17 | 11 | 4 |
3 | Навоийская область | 1 | 0,00 | 200 | 57,14 | 150 | 42,86 | 1 | 0 | ||
4 | Наманганская область | 14 | 1 500 | 12 000 000 | 97,96 | 249 700 | 2,01 | 200 380 | 1,61 | 7 | 7 |
5 | Самаркандская область | 13 | 5 525 | 44 200 000 | 98,94 | 133 633 | 0,30 | 339 016 | 0,76 | 8 | 5 |
6 | Ташкентская область | 18 | 8 441 | 67 528 000 | 99,34 | 139 393 | 0,21 | 311 998 | 0,46 | 11 | 7 |
7 | Ферганская область | 8 | 9 180 | 73 440 000 | 99,88 | 53 866 | 0,07 | 34 670 | 0,05 | 2 | 6 |
8 | Ташкент | 12 | 1000 | 8 000 000 | 97,56 | 108 731 | 1,33 | 91 340 | 1,11 | 12 | 0 |
9 | Жиззакская область | 8 | 91 000 | 728 000 000 | 99,96 | 173 242 | 0,02 | 82 917 | 0,01 | 3 | 5 |
10 | Бухарская область | 1 | 1 800 | 14 400 000 | 99,86 | 3000 | 0,02 | 17 400 | 0,12 | 1 | 0 |
11 | Кашкадарьинская область | 2 | 0 | 0,00 | 20 090 | 36,47 | 35 000 | 63,53 | 1 | 1 | |
12 | Сурхандарьинская область | 7 | 0 | 0,00 | 20 354 | 55,91 | 16 049 | 44,09 | 4 | 3 | |
13 | Хорезмская область | 9 | 0 | 0,00 | 29 175 | 34,87 | 54 487 | 65,13 | 8 | 1 | |
14 | Сырдарьинская область | 16 | 4 500 | 36 000 000 | 96,17 | 669 790 | 1,79 | 765 538 | 2,04 | 9 | 7 |
Общее | 136 | 127 150 | 1 724 751 | 2 171 136 | 89 | 47 |
Представительства, компании с иностранной долей
№ | Chet el ishtirokidagi korxona nomi |
1 | «CODEPHARM» MCHJ XK |
2 | «LAXISAM PHARMACEUTICALS» MCHJ |
3 | «Well Med Pharm» MCHJ XK |
4 | “BELPHARM” MCHK XK |
5 | “INTEGRA DD” MCHJ |
6 | “JURABEK LABORATORIES” MCHJ QK |
7 | “NOBEL PHARMSANOAT” MCHJ XK |
8 | “NOVUGEN PHARMA” MCHJ XK |
9 | “REKA-MED FARM” MCHJ QK |
10 | “ROMPHARM NS” MCHJ QK |
11 | “Samarkand England Eco-medical” MCHJ QK |
12 | “SERENE HEALTHCARE” MCHJ XK |
13 | “SPRING PHARMACEUTIC” MCHJ QK |
14 | “UZGERMED PHARM” MCHJ QK |
15 | “Zuma Pharma” MCHJ |
16 | LLC “NIKA PHARM” |
17 | Nova Pharm MCHJ QK |
Фармацевтика соҳасида кўмак кўрсатувчи Ўзбекистон вазирликлари ва идоралари
O‘zbekiston Respublikasi Investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligi
O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi huzuridagi Farmatsevtika tarmog‘ini rivojlantirish agentligi
O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi
O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va sanoat vazirligi
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi
Toshkent shahar va viloyatlar hokimliklari
“Asakabank” AJ
Кредит линиялари
invest.gov.uz/uz/investor/credit_lines/
Invest.gov.uz инвестицион порталининг ҳар қандай материаллари (такрор ишлаб чиқариш, нашр этиш, нусха олиш, қайта чоп этиш, тарқатиш, таржима қилиш, телекўрсатув, қайта ишлаш ва бошқа тарқатиш усуллари) - биринчи манба ва порталнинг ҳаволаси кўрсатилмаган ҳолда ишлатилиши қатъиян тақиқланади!