Январь ойида Ўзбекистоннинг ишбилармонлик муҳити бироз пасайишни кўрсатди – Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази сўрови

Ўзбекистонда ишбилармонлик муҳити индекси Германия иқтисодий фаолигининг асосий кўрсаткичларидан бири бўлган ИФО институтининг («IFO Institut») “Ишбилармонлик муҳити индекси”ни аналоги методологиясига мувофиқ амалга оширилди.

Икки йўналиш бўйича ўтказилган сўровда 1000 дан ортиқ корхона иштирок этди: бизнеснинг ҳозирги ҳолатини сифатли баҳолаш ва тадбиркорларнинг келгуси уч ой давомида ўз бизнесини ривожлантириш истиқболларига бўлган умидлари.

Танламада Жаҳон банкининг «Enterprise Survey» тармоқлароро стратифиқациялаш методологиясидан фойдаланилган.

Жорий йилнинг январь ойида ишбилармонлик муҳитининг умумий кўрсаткичи 59 пунктни ташкил этди (-100 дан +100 гача), бу мамлакатдаги ишбилармонлик муҳитининг ҳолатини ижобий деб баҳолайди.

Манба:review.uz

Ўтган йилнинг декабрь ойига нисбатан ишбилармонлик муҳитининг умумий кўрсаткичи 3 пунктга бироз пасайди. Ушбу тенденция ички иқтисодиёт тармоқларида кутилаётган циклик тебранишлар билан изоҳланади, бу ҳозирги ҳолатни ижобий баҳолаш ва тадбиркорларнинг умидлари асосида келгуси 3 ой ичида жадал ривожланишни бошдан кечиради.

Тармоқлар контекстида ишбилармонлик муҳити кўрсаткичи:

• қурилишда 73 пункт;
• саноатда 58 пункт;
• қишлоқ хўжалиги соҳасида 58 пункт;
• хизмат кўрсатиш соҳасида 58 пункт мавжуд.

Ишбилармонлик муҳитининг умумий индикаторидаги ўзгаришлар индикаторнинг қуйидаги таркибий қисмларига тузатишлар билан боғлиқ:

Ишбилармонлик муҳитининг жорий ҳолат кўрсаткичи ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 10 пунктга ошди ва 43 пунктни ташкил этди, бу тадбиркорларнинг ўз бизнесининг ҳозирги ҳолатига нисбатан ижобий кайфиятини тавсифлайди.

Ўз бизнесининг ҳозирги ҳолатини яхши деб қайд этган респондентларнинг улуши 47%ни ташкил этди.

Сўнгги 3 ой ичида бизнеснинг ҳолати қандай ўзгарганлиги ҳақидаги саволга тадбиркорларнинг 44% – яхшиланди, 45% – ўзгармади ва 12% – ёмонлашди деб жавоб берди.

53% корхоналарда товар/хизматларга бўлган талаб яхшиланди, ходимлар сони эса 27% корхоналарда ошди.

Бизнесни ривожлантириш истиқболларини кутиш кўрсаткичи 76 пунктни ташкил этди, бу эса тадбиркорларнинг келгуси 3 ой давомида бизнесни ривожлантириш истиқболлари ҳақидаги умидларини оптимистик деб акс эттиради.

83% тадбиркоралар ўзларининг бизнес истиқболлари яхшиланишига ишонади. 78% корхоналарда товар ва хизматларга бўлган талаб яхшиланиши, ходимлар сони 76%га ошиши кутилмоқда.

Тадбиркорларнинг 31% келгуси 3 ой ичида товарлар/хизматлар нархларининг кўтарилишини кутишмоқда, 39% нархлар ўзгармайди ва 5% камаяди деб ҳисоблайди. Респондентларнинг 25%и яқин келажакда ўз товарлари/хизматлари нархи қандай ўзгаришини билишмайди.

Тармоқлар кесимида кутиш кўрсаткичининг бузилиши қуйидаги динамикани кўрсатди:

• қишлоқ хўжалиги – 75 пункт;
• саноат – 75 пункт;
• қурилиш – 84 пункт;
• хизматлар-76 пункт.

Респондентларнинг 40%и тадбиркорлик фаолиятини ривожлантиришда ҳеч қандай тўсиқлар йўқлигини таъкидлади.

Тадбиркорларнинг асосий муаммолари – молиялаштиришга кириш (20%), ердан фойдаланиш – 11%, юқори солиқ ставкалари – 10%, юқори нархлар ва хом ашё етишмаслиги – 5%, электр таъминоти – 4%, пандемия таъсири – 4%, солиқ маъмурияти – 4% ҳисобланади.

 

Манба: review.uz