Saudiya Arabistoni O‘zbekistonda dunyodagi eng yirik shamol elektr stansiyasini qurishni rejalashtirmoqda

Oʻzbekiston prezidenti maʼmuriyati xabariga ko’ra, prezidentimiz Saudiya Arabistoniga safari chogʻida 14 milliard dollar sarmoya vaʼdasini qabul qilib qaytganini maʼlum qildi.

Ushbu mablag’ning 12 milliardi surunkali energiya tanqisligiga qarshi kurashish uchun mo’ljallangan.

Shartnomalar Saudiyaning ACWA Power kompaniyasining Qoraqalpog’istonda 1,5 gigavatt quvvatga ega shamol elektr stansiyasini qurish majburiyatini o’z ichiga oladi.  O‘zbekiston Energetika vazirligi takidlashicha ushbu elektr stansiya dunyodagi eng yirik bo‘lib, 1,65 million uyni elektr energiyasi bilan ta’minlaydi. Hozirgi paytda ACWA Power kompaniyasi Buxoro viloyatida ikkita kichik shamol elektr stansiyasini qurishga kirishdi.

Elektr tanqisligi davom etayotgan bir paytda hamon ter to’kayotgan O’zbekiston xalqi uchun bu yangilik juda quvonarli.

Yoz faslida havo haroratining ko‘tarilishi va qurg‘oqchilik  Markaziy Osiyoning gidroenergetika tizimlariga bosim o‘tkazar ekan, O‘zbekiston nafaqat qishda, balki eng issiq oylarda ham elektr ta’minoti taqchilligini boshdan kechira boshladi .

Moskvaga qo’yilgan xalqaro sanksiyalarni hisobga olsak, Rossiya qurishi kerak bo’lgan atom elektr stansiyasiga umidlar qaltiraydi. Agar saudiyaliklar va’dalarini bajarsa, deydi tahlilchi Kamoliddin Rabbimov Facebook’dagi sahifasida , O’zbekistonga rejadan ortda qolgan Rossiya atom elektr stansiyasi kerak bo’lmasligi mumkin.

Bundan tashqari, ACWA O‘zbekistonda yashil vodorod ishlab chiqarish istiqbollarini o‘rganishga kelishib oldi.

Shavkat Mirziyoyev va uni mehmon qilgan saudiyaliklar qazib olinadigan yoqilg‘ilarni e’tibordan chetda qoldirmadilar. Ikki davlat energetika vazirliklari tomonidan imzolangan uchinchi hujjat O‘zbekiston gaz sanoatiga sarmoya kiritishni nazarda tutadi. O’zbekiston dunyodagi eng yirik tabiiy gaz ishlab chiqaruvchilardan biri, ammo ichki talab ortib borayotgani uni eksportni bosqichma – bosqich to’xtatishga majbur qilmoqda .

Saudiya OAVlariga ko’ra, tomonlar O‘zbekistondan Saudiya Arabistoniga mehnat migratsiyasini oshirish bo‘yicha kelishuv imzolagani haqida xabar berishdi. Hozir millionlab o‘zbekistonliklar Rossiyada mehnat qilmoqda.

Yigirmaga yaqin yirik shirkat rahbarlari bilan uchrashuvda Prezdent o‘zining xususiylashtirish dasturi, marhum Islom Karimovning 25 yillik boshqaruvi davomida olib borilgan statistik siyosat oqibatlarini bartaraf etishga urinish haqida gapirdi. Mirziyoyev hukumati 2025 yilga borib Oʻzbekistondagi 3000 ga yaqin davlat korxonalarining 75 foizini, shuningdek, Oʻzbekistonning koʻchmas mulk kabi boshqa aktivlarini toʻliq yoki qisman xususiylashtirishga umid qilmoqda. Ushbu korxonalarning aksariyati kichik firmalar bo’lsa-da, ular mavjudva strategik sohalarda, jumladan, energetika va energetika, tog’-kon va foydali qazilmalar, transportda faoliyat yurituvchi yirik  kompaniyalar. Davlat korxonalari O‘zbekiston iqtisodiyotining 55 foizini tashkil qiladi. Bank sohasida bu ko‘rsatkich 80 foizdan oshadi, Toshkent esa bu ko‘rsatkichni ikki barobarga kamaytirmoqchi.

Biroq Mirziyoyev nutqida bank ishi arzimagan rol o‘ynadi. Agar avvalroq bunday uchrashuvlarda “shaffoflik” so‘zi asosiy o‘rin tutgan bo‘lsa, Mirziyoyevning Jiddada puxta tayyorlangan nutqida asosiy urg‘u Saudiya shahzodasi Muhammad bin Salmon faol rivojlantirayotgan “yashil energiya”ga qaratildi.

Mirziyoyev valiahd shahzoda bilan ham uchrashuv oʻtkazdi va bu safar Karimovning Saudiya Arabistoniga 1992-yilda tashrifidan buyon ilk davlat tashrifi boʻldi. (2017-yilda Shavkat Mirziyoyev Ar-Riyodda musulmon davlatlari va AQSh davlat rahbarlarining uchrashuvida bo‘lgan edi.) Bundan tashqari, prezident Makkaga umra ziyoratini ham amalga oshirdi. Safar oldidan u Saudiya Arabistonini fuqarolari O‘zbekistonga vizasiz tashrif buyurishi mumkin bo‘lgan davlatlar ro‘yxatiga kiritish haqidagi farmonni imzoladi.

 

Manba: eurasianet.org