E-Auksion да биноларни қандай сотиб олиш мумкин?

E-Auksion нима?

Ўтган йилнинг август ойида E-Auksion электрон савдо майдончаси ишга туширилди. Бу суд қарори билан мусодара қилинган мол-мулк, масалан, автомобиллар, махсус жиҳозлар, кўчмас мулклар сотилган онлайн-аукцион. Сайтнинг мақсади ауктсион савдоларининг қонунийлиги, шаффофлиги ва холислигини таъминлашдан иборат. 10 май куни сайт бўш давлат активлари ва компаниялардаги давлат улушларини сотишни бошлади . 1 июлдан у ерда тадбиркорлик учун ер ижарага олиш мумкин бўлади. Кимошди савдоларида лотлар нафақат Мажбурий ижро бюроси каби давлат ташкилотлари, балки оддий фуқаролар ва тадбиркорлар томонидан ҳам қўйилади. Яъни, ҳар ким ўз мулкини онлайн ауктсионга қўйиши мумкин. Тўғри, сиз бундай хизмат учун пул тўлашингиз керак бўлади.

Ауктсионларда иштирок этиш учун нима қилиш керак?

Аввал сиз сайтда рўйхатдан ўтишингиз кераксавдо платформаси. Бунинг учун сиз анкетани тўлдиришингиз, электрон почта ва телефон рақами орқали аутентификация қилишингиз керак. Рўйхатдан ўтгандан сўнг, фойдаланувчи шахсий ҳисоб ва депозит ҳисобварағини очади, ундан пул хизмат учун тўлашда ёки депозит қўйишда ечиб олинади. Иккинчи босқич – Электрон онлайн аукционни ташкил этиш марказида электрон рақамли имзо олиш. Бунинг учун жисмоний шахслар ЭРИ сотиб олиш шартномасини, бажарилган ишларни қабул қилиш далолатномасини ва счёт-фактурани юклаб олишлари, банкда ёки Пайме орқали счёт-фактурада кўрсатилган суммани тўлашлари ва тўлов ҳужжатини олишлари керак. Кейин барча ҳужжатлар ва асл паспорт билан Мажбурий ижро бюросига мурожаат қилинг. Сиз билан бўш УСБ флеш ҳайдовчи бўлиши керак. Бюро ходими мобил телефон рақамига, электрон почтага, шахсий кабинетга юбориладиган парол билан ЭРИни яратади.

Ким ауктсионда иштирок этиши мумкин?

Жисмоний ва юридик шахслар онлайн-аукционда иштирок этишлари мумкин, бундан суд, прокуратура, ички ишлар, давлат солиқ ва божхона хизматлари, шунингдек Давлат хавфсизлик хизмати органлари ходимлари, шунингдек сотилаётган мол-мулкни баҳолаган баҳолаш ташкилотлари ходимлари бундан мустасно. .

Ким ошди савдосида харидор сифатида иштирок этиш учун нима талаб қилинади?

Сиз ЭДС томонидан тасдиқланган ариза топширишингиз ва танланган объэкт учун депозит тўлашингиз керак. Иштирок этиш учун аризалар ауктсион тўғрисида маълумот жойлаштирилган кундан бошлаб сайтда қабул қилинади ва у бошланишидан бир кун олдин тугайди. Электрон рақамли имзо билан имзоланган аризага мол-мулкнинг баҳоланган қийматининг 5 фоизи миқдорида гаров тўланганлигини тасдиқловчи ҳужжат илова қилиниши керак. Иштирокчиларга шахсий рақамлар берилади, улар остида улар онлайн ауктсионда қатнашадилар. Агар хоҳласангиз, аризани ўзгартиришингиз ёки бекор қилишингиз мумкин, фақат ҳужжатларни қабул қилиш муддатидан кечиктирмай. Бунда омонат уч кун ичида иштирокчининг банк ҳисоб рақамига қайтарилади.

Ким ошди савдоси қандай кетмоқда?

Онлайн-аукцион икки ёки ундан ортиқ иштирокчилар иштирокида иш куни давомида соат 9:00 дан 18:00 гача ўтказилади. Лотнинг бошланғич баҳоси унинг тахминий қийматига тенг. Ким ошди савдосини ўтказишда иккита усул қўлланилади – нархларни ошириш ва тушириш. Иккинчиси ким ошди савдоси такрорланганда қўлланилади. Масалан, 10 миллион сўмлик автомобил кимошди савдосига қўйилмоқда. Бу ҳақда маълумот сайтда савдо бошланишидан 15 кун олдин пайдо бўлади. Биринчи ауктсион нархнинг ошиши билан ўтказилади. Иштирокчилар қадамлар қўяди, яъни лотнинг қийматини маълум миқдорда оширади. Қоидаларга кўра, дастлабки тўртта қадам объэктнинг баҳоланган қийматининг 5% га, бешинчи ва кейинги босқичлар – 3% га тенг. Яъни автомашинали аукционда қатнашувчилар биринчи уч марта нархни 500 минг сўмга, кейин эса 300 мингга оширишлари керак бўлади.Агар иштирокчи нархни оширса, аукцион 10 дақиқага узайтирилади. Бу вақт ичида бошқа иштирокчилар ўз нархини таклиф қилишлари мумкин. Агар бу содир бўлмаса, ким ошди савдоси ёпиқ деб ҳисобланади ва энг юқори нархни таклиф қилган киши ғолиб ҳисобланади. Агар ким ошди савдоси кунида ариза фақат битта иштирокчи томонидан берилган бўлса, унга лотни тахминий қийматда сотиб олиш тўғрисидаги таклиф почта орқали юборилади. Такрорий ким ошди савдоси онлайн-аукцион ҳақиқий эмас деб топилган кундан бошлаб 20 иш кунидан кечиктирмай ўтказилади.

Қайта ауктсион қандай ўтмоқда?

Худди шу қоидаларга амал қилади, фақат нархнинг пасайиши билан. Қадам объэктнинг баҳоланган қийматининг 2% ни ташкил қилади. Савдо иштирокчиларидан бошланғич баҳодан бир қадам пастроқ нархни тасдиқлаш сўралганда ким ошди савдоси бошланади. Мисолдаги автомобил бўлса, сумма 9,8 миллионга тенг бўлади.Агар 20 дақиқа ичида ҳеч бир иштирокчи лотни сотиб олишга розилигини тасдиқламаса, нарх пасайишда давом этади. Иштирокчилардан бири лотни эълон қилинган нарх бўйича сотиб олишга рози бўлгунга қадар бошланғич нарх пасайтирилади. Тасаввур қилайлик, машина нархи 2 фоизга беш баробар арзонлашди, ҳозир эса 10 эмас, 9 миллион сўм. Агар бу вақтда битта иштирокчи автомобил сотиб олишга рози бўлса, ауктсион нархнинг ошиши билан бошланади. Яъни, қолган иштирокчиларга автомобил нархини 2 фоизга ошириш таклиф этилади. Лот бўйича таклифни охирги бўлиб тасдиқлаган иштирокчи ким ошди савдоси ғолиби ҳисобланади.

Иштирокчи ким ошди савдосида ғолиб чиқди. Кейин нима?

У 5 иш куни ичида лот қийматини тўлиқ тўлаши ва тўлов ҳужжати нусхасини Ауктсионни ташкил этиш марказига тақдим этиши шарт. У эрда кейинги иш кунидан кечиктирмай ким ошди савдоси натижалари тўғрисида олди-сотди шартномаси кучига эга бўлган баённома тузилади. Баённома мол-мулкни ҳибсга олишни бекор қилиш учун асос бўлиб, шунингдек, мулкни, мулкий ҳуқуқларни рўйхатга олиш учун асос бўлиб хизмат қилади. Агар ғолиб объэктнинг тўлиқ қийматини тўламаган бўлса, гаров суммаси унга қайтарилмайди. Ва лот охиргидан олдинги гаровни қўйган иштирокчини сотиб олиш ҳуқуқини олади. Қолган иштирокчиларга омонат қайтарилади:

охиргидан олдинги гаровни амалга оширган иштирокчига 12 иш куни ичида;
ауктсион ўтказилган кундан бошлаб 6 иш куни ичида ягона иштирокчига;
бошқа иштирокчилар ким ошди савдоси тугаган ёки ҳақиқий эмас деб топилган кундан бошлаб 3 иш куни ичида.

E-Auksion да мулкни қандай рўйхатга олишим мумкин?

Бунинг учун онлайн ауктсион ташкил этиш маркази билан шартнома тузишингиз керак. Сотувчи веб-сайтда шахсий ҳисоб очади ва ЭРИ ўрнини босувчи «фойдаланувчи коди» билан таъминланади. Онлайн ауктсионни ташкил этиш ва ўтказиш бўйича хизмат нархи шартномада кўрсатилган. Лекин у сотилган мулк миқдорининг 1% дан кам бўлмаслиги керак. Ҳар бир лот участкасига жойлаштириш учун жисмоний шахслар энг кам иш ҳақининг 1 баравари миқдорида, юридик шахслар 2. Мулкни онлайн-аукционга жойлаштириш учун буюртмачи лотнинг ҳужжатлар тўплами ва фотосуратлари билан электрон ариза юборади. Шундан сўнг, мулк уч кун ичида ким ошди савдосига қўйилади. Сотувчи потентсиал иштирокчиларга мулкни текшириш имкониятини бериши керак. Ауктсион фақат нархларни ошириш учун ўтказилади. Сотувчи жараённи онлайн кузатиши мумкин.

 

www.spot.uz