×

Версия для слабовидящих

Call-center
+998 (71) 202-02-10

Марказий Осиё мамлакатлари иқтисодиёти 2021 йилда 4,9 фоизга ўсади.

ЯИМ ўсиши
Марказий Осиё иқтисодиёти этади 2021 йилда 4,9% га ўсади. Бундай прогноз Европа тикланиш ва тараққиёт банки (ЙТТБ) томонидан амалга оширилган. Минтақа келгуси йилда давом этаётган кенгайиш сиёсати ва минтақанинг асосий экспорт товарлари ва ишчи кучига кучли ташқи талаб туфайли ўсишда давом этади. Ҳисоботда қайд этилишича, 2021-йилдаги ўсиш CОВИД-19 бўйича чекловлар босқичма-босқич юмшатилгандан кейин ички вазиятнинг барқарорлашуви билан боғлиқ. Марказий банклар томонидан вақтинча чеклов чоралари кўрилгани сабабли тадбиркорлик субъэктлари ва уй хўжаликларини кредитлаш ҳажмининг кўпайиши муҳим омил бўлди.

Мамлакатлар бўйича ЕТТБ Ўзбекистон ялпи ички маҳсулоти 2021 йилда 6,8 фоизга, 2022 йилда эса 6 фоизга ўсишини кутмоқда . Июн ойида экспертлар 5,6% ўсишини башорат қилишди. Қозоғистонда, ЕТТБ экспертларининг ҳисоб-китобларига кўра, 2021 йил охиригача мамлакат ялпи ички маҳсулоти ташкил этади 3,6%. 2022-йилда ташқи талабнинг кучайиши ва ички истеъмолни қўллаб-қувватлаш бўйича фискал рағбатлантириш чораларини давом эттириш ҳисобига иқтисодиёт янада 3,8 фоизга ўсишга эришилади.

ЕТТБ Тожикистонда 2021-йил охиригача иқтисодий ўсиш прогнозини 4,9 фоизгача пасайтирди . Банк аввалроқ бу кўрсаткич 6,5% бўлишини кутган эди. Бундай ўсиш меҳнат муҳожирларининг пул ўтказмалари ҳажми тикланганидан кейин эришилади, деб тахмин қилинган эди. ЕТТБ Қирғизистоннинг иқтисодий ўсиш прогнозини ҳам пасайтирди… 2021 йил охиригача ЯИМ 2,5 фоизга ўсиши кутилмоқда. Ёзда 6,6 фоизга ўсиш кутилган эди.

Нархлар кўтарилди
Қирғизистонда ёқилғи ва озиқ-овқат нархи ошиб бормоқда. Фақат дизел ёқилғи кўтарилди йилда нархи 1.92 сом (9.7 тенге) томонидан ой мобайнида . Агар сентябрь ойи охирида дизел ёқилғисининг ўртача нархи 51,42 сўм бўлган бўлса, 1 ноябр ҳолатига кўра у 53,36 сўмга етган. Энг қиммат дизел ёқилғиси Кербен шаҳрида 58,69 сўм (297,3 танга), энг арзон дизел ёқилғиси Қоракўлда 52,27 сўм (264,8 танга)ни ташкил қилмоқда. Бензин ҳам қимматлашди. АИ-92 ёқилғиси 82 ​​тийинга – 56,84 сўмдан 57,66 сўмга (292,1 танга), АИ-95 – 80 тийинга – 61,22 сўмдан 62,02 сўмга (314,13 танга) қимматлашди. Картошка ҳам қимматлашди. Ўтган ой давомида унинг нархи ошди 35,1 сўмга (177.78 тенге) учун 5.17 сом (26.19 тенге) томонидан.

Узоқ кутилган код
Тожикистон парламенти қуйи палатаси янги Солиқ кодекси лойиҳасини қабул қилди . Тадбиркорлар бу ҳужжатни қарийб уч йилдан бери кутмоқда. Лойиҳа муҳокамаси чоғида Тожикистон молия вазири Файзиддин Қаҳҳорзода янги Кодексда солиқлар сони амалдаги 10 моддадан 7 бандга , даромад солиғи ставкаси эса 13 фоиздан 12 фоизга камайтирилганини маълум қилди. Шунингдек, бюджетга тушумларнинг умумий ҳажмидаги улуши 40 фоиздан ортиқ бўлган асосий солиқ – ҚҚС ставкаси 2022-йил 1-январдан бошлаб 18 фоиздан 15 фоизга, 2027-йилга келиб эса 13 фоизга камаяди. %. Кодекс лойиҳасида бошқа кўплаб янгиликлар ҳам мавжуд, бироқ уларнинг ҳаммаси ҳам янги солиқ қонунчилиги қабул қилингандан кейин ишламайди. Яъни, Кодекснинг янги нормалари босқичма-босқич қўлланилади.

Озиқ-овқат инқирози
Озиқ-овқат инқирози Туркманистонда бўлади олиш ёмон. Маҳаллий ОАВ хабарига кўра, мамлакат шарқида ун давлат дўконларига бир неча ойдан бери етказиб берилмаяпти. Ун келтирилса, одамлар уни ойига бир марта – ҳар бир оилага беш килограммдан сотиб олишлари мумкин бўлади. Расмийлар ун етказиб беришдаги кечикиш сабабларини изоҳламаяпти, аммо яқин кунларда сотувга чиқарилишини ваъда қилмоқда. Шунинг учун дўконларда катта навбатлар пайдо бўлди. Бундан ташқари, Ашхободда нон фақат тунги вақтда сотилади. Дам олиш ставкаси бир киши учун учта нон.

Янги имкониятлар
Европа Иттифоқи Қирғизистоннинг рақамли ривожланишини қўллаб-қувватлаш дастури учун 2 миллион евро ажратди . Қирғизистон Республикаси Рақамли ривожланиш вазирлиги бу борада Эстониядан Қирғизистон Республикасига амалий ташриф доирасида учиб келган Электрон бошқарув академияси (эГА) вакили Тонис Мае билан келишиб олди . Дастурнинг асосий мақсади қулай алоқа ва рақамли таълим орқали ишсизлик ва тенгсизликни камайтириш орқали Қирғизистоннинг рақамли ривожланишини қўллаб-қувватлашдан иборат.

Шунингдек, Европа Иттифоқи Ўзбекистонга 2021-2024 йилларга мўлжалланган грант лойиҳаларини амалга ошириш учун 83 миллион евро ажратишни режалаштирмоқда . Европа Иттифоқи Орол денгизи зонасини ривожлантириш бўйича молиявий ва техник ҳамкорликни кенгайтирмоқчи.

Тожикистон лойиҳалари Жанубий Корея экспорт-импорт банки (Эксимбанк) томонидан молиялаштирилади . Банк мамлакатдаги йирик транспорт лойиҳаларини қўллаб-қувватлаши кутилмоқда.

Ривожланиш фонди
Ўзбекистон ва Қирғизистон бир йўлга қўйилган қўшма ривожлантириш жамғармаси (CCДФ). Унинг устав капитали 50 миллион долларни ташкил қилади (кейинчалик 200 миллион долларга кўтарилади). Шу билан бирга, келишувнинг ўзи шу йилнинг март ойида Қирғизистон президенти Садир Жапаровнинг Ўзбекистонга ташрифи чоғида имзоланган эди . Аммо Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев унга шу ҳафтагина имзо чекди. Иқтисодиётни модернизация ва ривожлантириш жамғармаси ташкил этилган. Жамғарманинг бош қароргоҳи Бишкекда бўлади.

 

https://kursiv.uz/