O‘zbekistonning kelajak sarmoyadorlari uchun yo‘l xaritasi

Oxirgi besh yil ichida oshkoralikni oshirish va dadil islohotlar O‘zbekiston iqtisodiyoti bashorat qilingan darajada o‘sganini ko‘rsatdi. Ammo Prezident Shavkat Mirziyoyev Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligida Rossiyadan keyin ikkinchi yirik iqtisodiyot yaratish orzusini amalga oshira oladimi?

Faqatgina muhim sarmoyadan so’ng, ham uyda, ham chet elda. 22 avgust kuni Toshkentda boʻlib oʻtgan ochiq muloqot tadbirida Mirziyoyev potentsial investorlarning har qanday tashvishini yumshatish, inflyatsiyani jilovlash va mamlakat suveren reytingini oshirishga qatʼiy qatʼiy ekanini maʼlum qildi.

Tadbirda iqtisodiyot, savdo, qurilish va sarmoyaviy sohaga mas’ul vazirlik va idoralar rahbarlari, korxona rahbarlari ishtirok etdi.

Qulay biznes muhitini yaratish

Prezident Mirziyoyev xorijiy sarmoyalarni jalb etish bo‘yicha amalga oshirilayotgan chora-tadbirlar doirasida 20 avgustni milliy “Tadbirkorlar kuni” deb e’lon qilganidan so‘ng o‘tgan 12 oy davomida mamlakatimizda rekord darajadagi yangi korxonalar, ya’ni 55 mingdan ortiq yangi korxonalar ochildi. AQSH dollaridan ortiq daromad olgan.

“Biz Yangi O‘zbekiston qurish yo‘lida g‘oyat muhim va hal qiluvchi bosqichga qadam qo‘ymoqdamiz, – dedi Prezident Mirziyoyev tadbirda yig‘ilganlarga. – Sizning fidokorona mehnatingiz, innovatsion fikrlash va yondashuvingiz bugun har qachongidan ham muhimroq va barcha soha vakillariga o‘rnak bo‘lishingizga ishonaman.

Ochiq muloqot g‘oyasi to‘qqizta tematik sessiya doirasida tadbirkorlarning dolzarb va potentsial muammolarini hal qilishdan iborat.

Tadbirkorlik subyektlaridan kelib tushgan murojaatlar soni deyarli ikki baravar kamaydi (2021-yilda bu ko‘rsatkich 15 mingtaga nisbatan 2022-yilda 8500 ta) va o‘tgan yil davomida hukumatning byurokratiyani soddalashtirish, qonunchilikni takomillashtirish va tadbirkorlik sub’ektlarini himoya qilish istagida ko‘plab muammolar allaqachon hal etilgani aniq.

Mahalliy biznes va xorijiy investorlarni qo‘llab-quvvatlashning turli yo‘llari muhokama qilindi. Asosiy sessiyada mulk, mulkchilik va binolarni taqsimlash masalalari muhokama qilindi, chunki tadbirkorlar tomonidan ko‘tarilgan ko‘plab masalalar shu bilan bog‘liq edi.

O‘zbekiston Savdo-sanoat palatasi raisining birinchi o‘rinbosari Islom Jasimov yig‘ilganlar uchun daldali so‘zlar bilan so‘zladi. “Bizning eng muhim vazifamiz – O‘zbekistonda tadbirkorlik erkinligini oshirishdir”, dedi u. “Bu tadbirkorlik faoliyatining jozibadorligini belgilovchi juda muhim ko‘rsatkichdir. Tadbirkorlarimiz kredit olish, yer olish, bino sotib olish, eksport qilish, o‘z mulki va manfaatlarini himoya qilishda o‘zlarini qanchalik erkin his qilmoqda?”.

Tadbirda ilgari surilgan tashabbuslar qatorida kichik biznes sub’ektlari uchun dastlabki 12 oy davomida qo‘shimcha soliq imtiyozlari berilgan yagona soliq stavkasini pasaytirish bo‘ldi. Ayni paytda 370 mingga yaqin tadbirkor bundan naf ko‘radi.

Kichik biznesni moliyalashtirish ham e’lon qilindi, mamlakatimiz tadbirkorlik faoliyatini qo‘llab-quvvatlash davlat jamg‘armasining kafolatlari ikki baravar oshiriladi. Bu esa kamida 15 ming tadbirkorga kredit olish imkonini beradi.

QQSni pasaytirish (12% gacha) 2023-yil 1-yanvardan kuchga kiradi va tadbirkorlik sub’yektlariga soliq yukini yanada kamaytirishi kerak.

Keyingi yillarda salohiyatli xorijiy investorlarga alohida e’tibor qaratilib, 54 davlat bilan ikki tomonlama soliqqa tortish bo‘yicha shartnomalar tuzildi. Bugungi kunga qadar xorijiy kapital ishtirokida 12 mingdan ortiq korxona tashkil etildi.

O‘zbekiston MDH davlatlarining Erkin savdo hududi a’zosi bo‘lib, keng ko‘lamli iqtisodiy islohotlar bilan bir vaqtda Jahon savdo tashkilotiga a’zo bo‘lish bo‘yicha muzokaralar olib borilmoqda.

Har qanday qiyinchilikka qarshi rivojlanayotgan iqtisodiyot

Pandemiya va yaqinda yuz bergan global iqtisodiy inqirozlarga qaramay, O‘zbekiston moliyaviy prognozlarni ortda qoldirdi. 2022-yilda Jahon bankining iyun oyidagi hisobotiga ko‘ra, mamlakatda aholi jon boshiga yalpi ichki mahsulot hajmi 2100 dollargacha ko‘tarilib, 4,3 foizga oshgan. Jahon banki 2023-yilda yalpi ichki mahsulot o‘sishi 5,3 foizni tashkil etishi mumkinligini ta’kidladi.

Sinoptiklarning prognozlariga ko‘ra, 2030-yilga borib yalpi ichki mahsulot 4000 dollarga yetadi va bu O‘zbekistonga “o‘rtacha daromadi yuqori bo‘lgan davlatlar” qatoriga kirish imkonini beradi.

Mamlakatning iqtisodiy o’sishi turli sanoat tarmoqlarini qamrab oladi. Tabiiy resurslariga tabiiy gaz, neft, oltin, kumush, uran, koʻmir va mis kiradi. IV asrga borib taqaladigan tarixga ega bo‘lgan paxta va ipak ishlab chiqarish bo‘yicha jahonda yetakchi o‘rinlardan birini egallaydi.

Qishning mo”tadil va 320 kunlik quyoshli bo’lishi qishloq xo’jaligi uchun mustahkam zamin yaratadi va O’zbekistonda keng bog’lar va uzumzorlar mavjud. Boshqa tarmoqlarga qurilish, toʻqimachilik, terini qayta ishlash, oʻgʻitlar, farmatsevtika va avtomobilsozlik kiradi.

Turizm ham rivojlanmoqda. O‘zbekistonda 7500 ga yaqin tarixiy shaharlar mavjud bo‘lib, Buxoro, Samarqand, Xiva va Shahrisabz shaharlari Tyan-Shan tog‘ tizmasi kabi YuNESKOning Jahon merosi ro‘yxatiga kiritilgan.

Oʻzbekiston chegaralarini ochish hukumatning xalqaro oʻyinchi boʻlishga intilishining bir qismi boʻlib, rivojlanayotgan iqtisodiyotga sarmoya kiritmoqchi boʻlganlarning ishonchini oshirishi mumkin.

 

Manba: euronews.com